Opmerkelijke verhalen over kinderen en tieners die van de wereld een betere plek maken, elk met een eigen verbazingwekkend daad
Door Claire Sibonney
Foto Ryan Parker
De elfjarige Cecily Eklund is een held voor kinderen met kanker
Meer comfort voor kinderen met kanker
Cecily Eklund, 11 jaar
Cecily Eklund was altijd al dol op haar babypoppen. Op de leeftijd van 6 jaar had ze die poppen meer dan ooit nodig: ze moest een operatie tegen hersenkanker ondergaan en daarmee vele MRI-scans. Maar ze mocht haar favoriete poppen niet meenemen in de scan, die eigenlijk een grote magneet is, omdat ze metaal bevatten.
En dus gingen Cecily en haar moeder – die thuis lesgeeft aan haar zeven kinderen en professioneel poppenmaker is in Westlock, Canada – op de creatieve toer. Samen maakten ze een speciale pop, waarbij ze gebruikmaakten van verzwaard glas en andere MRI-veilige materialen, die bij Cecily kon blijven tijdens de beeldvormende onderzoeken die veel tijd in beslag namen.
De pop was bijzonder door de materialen waarmee gewerkt werd, en ook omdat ze geen gezichtsuitdrukking had. “De pop kan dus elke emotie hebben”, zegt Cecily, die geïnspireerd raakte om de poppen, die ze Blessing Babies noemde, ook voor andere kinderen te maken. Zij en haar moeder begonnen er dus meer te maken (Cecily nam het naaien en vullen voor haar rekening, haar moeder deed het machinewerk). Ze doneerden er enkelen aan ziekenhuizen en verkochten ook poppen om zo geld in te zamelen voor kinderen met kanker.
Omdat er grote vraag ontstond naar de poppen, wierven ze ander poppenmakers om samen met hen te werken. Al snel droegen poppenmakers wereldwijd bij, en stuurden ze dozen met hun handgemaakte poppen in om Cecily en haar moeder te ondersteunen bij hun missie. Cecily’s initiatieven breidden zich steeds meer uit. Ze begon met de verkoop van handgemaakte pluchen puppy’s en inspirerende kledingpatches, naast het organiseren van speelgoedinzamelingsacties en fondsenwervingsevenementen voor verschillende goede doelen, zoals het programma voor politiehonden van de Edmonton Police Foundation, de Kids With Cancer Society en het Ben Stelter-fonds, ter nagedachtenis aan een ander kind uit Edmonton dat op zesjarige leeftijd aan hersenkanker overleed. Inclusief geldelijke en materiële donaties heeft Cecily tot nu toe meer dan 200.000 dollar opgehaald.
Cecily’s vrijgevigheid trok de aandacht van een andere bekende plaatsgenoot, ijshockeyer Evander Kane, die haar ontmoette in de persbox tijdens een wedstrijd in december 2022, toen hij herstelde van een gescheurde pols. Kane gaf haar een trui met zijn handtekening, zij gaf hem een kledingpatch met daarop de tekst: “Littekens zijn tattoos met een beter verhaal erachter”.
Sindsdien hebben ze een heel speciale vriendschap. Kane gaat soms met Cecily mee naar scans, en Cecily en haar moeder verblijven in het huis van Kane als Cecily dichtbij het Edmonton’s Stollery Children’s Hospital moet zijn. De twee vrienden vinden het leuk om samen het videospel Mario Kart te spelen. “Ik win altijd”, zegt Cecily met een verlegen grijns.
“Cecily strijdt tegen hersenkanker, maar als je haar ontmoet merk je daar niks van”, zei Kane in een interview met Sportsnet afgelopen herfst. “Ze is gewoon een geweldig mens, omdat ze zoveel doet terwijl ze door dit hele ziekteproces heen moet, en dan gebruikt ze ook nog zoveel van haar eigen tijd om iets te betekenen voor anderen.”
Sinds hun eerste ontmoeting heeft Kane zijn jonge vriendin op meerdere manieren gesteund. Nadat Cecily was lastiggevallen en bespuugd door fans van de Los Angeles Kings omdat ze zijn shirt droeg tijdens een Oilers-wedstrijd in Los Angeles, plaatste hij hierover een bericht op Instagram. Veel meelevende fans reageerden met steun door te doneren aan het Stelter-fonds.
Vandaag de dag noemt Cecily zichzelf een “overlever van hersenkanker en een strijder tegen kinderkanker”. Haar gezondheid wordt nog steeds nauwlettend in de gaten gehouden door het artsenteam van het kinderziekenhuis. Als iemand haar advies vraagt over succesvolle fundraising, benadrukt ze het belang van vrijgevigheid. “Je wordt niet arm van geven”, zegt Cecily, “omdat je altijd iets terugkrijgt, op wat voor manier dan ook.”
Een galerie voor jonge artiesten
Nalin Kamat, 15 jaar
[
Geduld is niet altijd een schone zaak. Tegen de tijd dat Nalin Kamat 13 was, was de tiener uit Toronto al aardig op weg naar het kunstenaarschap. Hij had al een eerste tentoonstelling gehad in een lokaal kunstcentrum, waarna een tweede expositie volgende van zijn serie ‘Dispositions’, houtskooltekeningen van het menselijk lichaam als metafoor voor zijn eigen transformatie tijdens de adolescentie.
Toch wilde hij meer – en dan in het bijzonder deelnemen aan een jurytentoonstelling, waar een panel van kunstexperts stukken zou evalueren en selecteren in een competitief beoordelingsproces. Helaas stuitte hij op een obstakel: bij het invullen van een deelnemersformulier las Nalin in de allerlaatste regel dat de minimumleeftijd voor indiening 18 jaar was.
Deze afwijzing bleek een katalysator voor creativiteit. “Er zat een leemte in de kunstwereld, en het leek me erg cool als ik degene zou zijn die jonge kunstenaars de kans zou geven”, zegt Nalin, die inmiddels 15 is. Met steun van zijn ouders huurde Nalin in januari 2023 een winkelpand om daar Little EGG Gallery te starten, een commerciële studio exclusief voor kunstenaars jonger dan 18 jaar. De galerie, die nu genoeg opbrengt om quitte te spelen, rekent een gering bedrag om kunst tentoon te stellen en krijgt commissie voor elk verkocht werk. In ruil daarvoor helpt Little EGG het werk van jonge kunstenaars te promoten door het onder de aandacht te brengen.
Niet lang na de opening kwam David Griffin, een kunstenaar en professor aan het Ontario College of Art en de Design University, tijdens een wandeling met zijn vrouw toevallig langs de galerie. Juist op dat moment werd er een tentoonstelling opgetuigd, en een deel van Nalins eigen werk hing al aan de muren.
Bij zijn ontmoeting met Nalin, had Griffin meteen door dat hij met een bijzonder iemand in gesprek was: “Een krachtige jonge artiest met een excellent idee, namelijk het creëren van ruimte om de lokale gemeenschap het eenvoudige, natuurlijke genie van jonge mensen te laten zien.” De twee bleven met elkaar in contact en Nalin vroeg Griffin als jurylid voor een competitie. De eerste expositie die beoordeeld werd door een jury was afgelopen lente. De drie winnaars ontvingen elk 50 dollar. De vijf jaar oude Jack Gamble was een van de winnaars met zijn abstracte schilderij Pokémon.
Omdat Nalin het druk heeft met school, zijn leven en zijn kunst (hij reist naar internationale beurzen om zijn werk tentoon te stellen en het te verkopen) is Little EGG meestal alleen op afspraak geopend, maar hij wil de galerie nog steeds laten groeien en organiseert een paar keer per jaar seizoens- en themashows.
Teo Rivas, een 17-jarige artiest uit Toronto die Latijns-Amerikaanse inheemse molas maakt – met de hand genaaide traditionele textielwerken bekend om hun levendige geometrische ontwerpen – zegt dat het hoog tijd werd voor een locatie zoals Little EGG. “Als jonge kunstenaars krijgen we niet zoveel erkenning als ik denk dat we verdienen, en we krijgen ook niet veel kansen om de hoeveelheid werk die we in de kunst steken, te laten zien.”
Limonade voor Lahaina
Edison Juel, 5 jaar
Edison Juel uit Seattle in de Verenigde Staten ontpopte zich in augustus vorig jaar onverwacht als rampenbestrijder en werd prompt een held. Dat gebeurde nadat hij thuiskwam van een familietrip naar Hawaii. Hij zag het nieuws over de verwoestende natuurbranden in Maui, die de historische stad Lahaina in de as legden. Edison besloot er iets aan te doen. Zijn idee: een ouderwets limonadekraampje om geld voor de slachtoffers op te halen.
Hij overtuigde zijn ouders hem te helpen en plaatste zijn winkeltje in de drukke straat waar hij woont, met een knalgeel bord “Snacks en dingen en limonade voor Lahaina”.
De limonade kostte een dollar per bekertje, maar veel klanten gaven meer: biljetten van 5, 10, 20 en zelfs 100 dollar. Ze zeiden tegen Edison dat hij het ‘wisselgeld’ maar moest houden bij wijze van donatie aan Lahaina.
Edison had als doel tenminste 100 dollar op te halen, maar zelfs nadat het kraampje weg was, bleven de donaties binnenstromen. Vanuit de werkplek van zijn ouders werden zakelijke hulpprogramma’s opgezet. Zo haalde Edison alles bij elkaar opgeteld meer dan 20.000 dollar binnen, een bedrag dat hij doneerde aan de Hawai’i Community Foundation.
Op Instagram schreef Edisons moeder Ami: “Edison baatte zijn kraampje uit met de heerlijke eerlijkheid die zo kenmerkend is voor hem (‘de gele limonade is eigenlijk niet zo lekker’).” Zijn moeder zegt dat hij nu gelooft dat hij het verschil kan maken en dat hij goede ideeën heeft. Zijn leidraad daarbij: “Het is belangrijk dat we goed voor onze buren van dichtbij en verder weg zorgen.”
Een winnend wetenschappelijk project
Elizabeth Chen, 17 jaar
Elizabeth Chen, 17, is een jonge, prijswinnende onderzoeker
Op een zaterdagavond in de herfst van 2023, toen de meeste van haar vrienden aan het relaxen waren, zat Elizabeth Chen te studeren in de kelder van het huis in de buitenwijk waar ze met haar familie woont. Ze deed een poging om te ontdekken hoe patiënten met leukemie reageren op CAR T-celtherapie, een van de nieuwste en meest veelbelovende behandelingen tegen bloedkanker. Geloof het of niet, Elizabeth was bezig met een schoolproject voor natuurkunde. Maar in plaats van het laten groeien van kristallen of van een limoen een batterij te maken, probeerde de elfdejaars aan Edmonton een manier te vinden om CAR T-celtherapie effectiever te maken. In tegenstelling tot meer traditionele therapieën tegen kanker, zoals bestraling of chemotherapie, is CAR T-celtherapie een meer persoonlijke behandeling die de immuuncellen van de patiënt aanspoort tegen de kanker te vechten. De therapie veelbelovend, maar desondanks mislukt het nog vaak, omdat er veel afhangt van factoren zoals het type kanker. Elizabeth voelt zich vanwege diverse redenen aangetrokken tot kankerresearch: ze was betrokken bij een fondsenwervingscampagne voor een meisje uit haar buurt, met de bijnaam Penn the Brave, die op 3-jarige leeftijd hersenkanker kreeg. En toen Elizabeth jonger was, kreeg haar oma borstkanker.
Dus toen Elizabeth op zoek moest naar een onderwerp voor haar natuurkundeproject en haar vader haar een nieuwsartikel over CAR T-celtherapie mailde, een geavanceerde behandeling die nog steeds niet voldoende begrepen wordt, wilde ze er zoveel over te weten te komen als ze maar kon.
Ze begon met open access-data die beschikbaar zijn gesteld nadat Pennsylvania University en Yale University in 2022 een gezamenlijke studie naar een van de meest voorkomende soorten kinderkanker deden: acute lymfatische leukemie. De studie verzamelde data om te leren doorzien wat de oorzaken zijn voor het niet slagen van CAR T-celtherapie, waardoor de patiënt een terugval krijgt. Elizabeth gebruikte die data om te proberen identieke biomarkers te identificeren die accuraat voorspellen hoe de patiënt op de behandeling zal reageren. Zo kan de behandeling effectiever worden.
Elizabeth ontdekte ook een manier om patiëntgegevens te analyseren door in plaats van onderzoek in een laboratorium te verrichten gespecialiseerde computerprogramma’s te gebruiken. Dat werk omvatte het uploaden van honderden gigabytes aan data met betrekking tot genetische informatie van patiënten (ze besteedde daar vele avonden aan) op een gratis analytisch platform dat haar hielp patronen te doorgronden. Ze ontdekte dat bepaalde genetische informatie in RNA-sequences – waarin informatie staat over alles dat ons kenmerkt, van onze haarkleur tot hoe ons immuunsysteem – ook een voorspeller is van hoe de patiënt zal reageren op CAR T-celtherapie, en op een dag kan bijdragen aan meer effectieve behandelingen met minder bijwerkingen.
Het kostte Elizabeth, die nu 17 jaar is en in klas 12 zit, maanden om de wetenschap bij te kunnen benen. In eerste instantie vond ze het te lastig wetenschappelijke artikelen te begrijpen, dus dat leerde ze zichzelf door boeken en open-source papers te lezen en door naar YouTube-video’s te kijken die zijn bedoeld voor leken die geen biomedische researchachtergrond hebben. Dat hielp haar enorm. “Ik heb er zo vaak aan gedacht het op te geven”, zegt Elizabeth. Haar oorspronkelijke onderzoeksartikel, getiteld “Optimalisatie van CAR T-celtherapie met behulp van RNA-sequencing-analyse voor biomarkeridentificatie”, maakte van Elizabeth niet alleen een nationale kampioen op het gebied van wetenschapsbeurzen, maar leverde haar ook de eerste plaats op bij de prestigieuze jaarlijkse Europese Unie Jonge Wetenschapperswedstrijd in Brussel afgelopen herfst.
“Dat gaf me niet alleen gevoel dat het al mijn moeite waard is geweest, maar vooral het gevoel dat wetenschap fantastisch is”, zegt ze. Het succes is ook bevredigend omdat ze zich vaak verloren voelde tijdens haar zoektocht naar de aanpak van dit project. Nu ze dit jaar de middelbare school afrondt en zich aan het oriënteren is op universiteiten (ze wil graag klinisch wetenschapper worden op het gebied van oncologie of immunologie), kijkt Elizabeth uit naar het werken in een echt laboratorium — niet alleen in de kelder van haar ouders.
Ren, Izmir, ren!
Izmir Kassam, 11 jaar
Op zijn 10e verjaardag, op 6 februari 2023, ontwaakte Izmir Kassam met het nieuws over de verwoestende aardbeving in Turkije en Syrië. Izmir woont in Calgary maar is vernoemd naar de 3e grootste stad van Turkije, waardoor hij zich diep verbonden voelde met de tragedie. Gedreven door het verlangen te helpen, zag hij een kans om een verschil te maken via zijn liefde voor hardlopen. Twee jaar eerder had Izmir zijn eerste halve marathon gelopen, om geld op te halen voor Canadian Women for Women in Afghanistan. Nu had Izmir een nieuw doel voor ogen: 10 keer 10 kilometer rennen, waarbij elke tocht stond voor een jaar van zijn leven. Deze uitdaging wilde hij inzetten om geld op te halen voor hulp na de aardbeving. In een tijdsbestek van vier maanden, van februari tot juni, rende hij in totaal 100 kilometer – bij elkaar is dat meer dan twee marathons. Voor zijn laatste 10 kilometer, op 10 juni, hielp het Canadian Turkish Cultural and Islamic Centre met het organiseren van een feestelijk evenement. Izmir werd vergezeld door zijn vader en leraar, zijn klasgenoten en leden van de Turkse gemeenschap in Calgary.
Izmir heeft met zijn project meer dan 18,000 dollar opgehaald voor de slachtoffers van de aardbeving. “Soms was ik wel moe”, vertelde hij CBC Kids News na zijn laatste sessie. “Maar dan herinnerde ik mijzelf aan alle mensen die ik hiermee help en dat gaf me de kracht om door te gaan.”
Lopen in andermans schoenen
Sia Godika, 17 jaar
Sia Godika, 17, oprichter van Sole Warriors.
[
Sia Godika was 13 toen ze de blote voeten van de kinderen van bouwvakkers op een bouwplaats vlakbij haar huis in de chique wijk Koramangala in het Indiase Bangalore opmerkte. “Hun voeten waren bloot. Gebarsten. Hard. Vuil. Bloedend”, zegt Sia, die nu 17 is. “Ze liepen elke dag over de bouwplaats, alsof het bij hun dagelijkse routine hoorde.” Dat was ook zo; en op dat moment besefte Sia het problematische contrast met haar eigen privileges. “Thuis keek ik naar mijn eigen voeten, die zacht en gevoelig zijn, en ik dacht; wow, deze kinderen zijn pas zeven of acht.” Ze vertelt hoe ze de deur van haar kast opendeed en een berg schoenen zag, waarvan ze er vele maanden of jaren niet gedragen heeft. Daarna ging ze naar haar moeders kast, waar ze letterlijk spinnenwebben van sommige schoenen af moest poetsen. Ze haastte zich naar buiten om al die ongebruikte schoenen weg te geven aan de kinderen op de bouwplaats.
Later dat jaar, met hulp van haar ouders en vrijwilligers, startte Sia Sole Warriors op, een goed doel dat arme mensen van schoenen wil voorzien onder het motto: donate a sole, save a soul.
Het idee, dat zich ontspon tijdens een praatje aan de eettafel met haar ouders, ontwikkelde zich snel. Nadat Sia posters maakte en over haar idee postte in WhatsApp-groepen, meldden zich steeds meer mensen die wilden helpen. Maandenlang jongleerde Sia met haar schoolwerk en haar nieuwe passie. “Ik bleef op tot diep in de nacht om Excelsheets te maken van gebouwen waar we langs konden voor donaties en contacten.”
Sole Warriors bestaat nu vijf jaar en organiseert inzamelingsacties waarbij schoenen worden verzameld, opgelapt met behulp van een internationale keten van schoenmakers, en uiteindelijk gedoneerd aan mensen in nood.
Er zijn eindeloos veel mensen die deze hulp hard nodig hebben, zegt Sia. De armste helft van de wereldbevolking bezit slechts twee procent van de rijkdom, en naar schatting kunnen 300 miljoen mensen zich geen schoeisel veroorloven. Van de bijna 24 biljoen schoenen die jaarlijks gemaakt worden, belandt meer dan 90 procent op de vuilnisbelt.
Bij de eerste inzamelingsactie haalde Sole Warriors 700 paar schoenen op. Vandaag gaat het per inzameling om zo’n 28.000 schoenen uit onder meer de Verenigde Staten, China en Liberia, dankzij het harde werk van zo’n 80 vrijwilligers.
De groei van de organisatie ging gepaard met uitdagingen. Toen Sole Warriors helpende handen zocht – zoals schoenmakers die het schoeisel kunnen repareren en schoonmaken, zodat het lijkt alsof de schoenen nieuw zijn – kwam Sia vele obstakels tegen voordat de Indiase schoenmakersketen Pressto zich aan haar initiatief verbond.
“Ik was pas 13, en merkte dat mensen een hoop vooroordelen hadden over mijn leeftijd”, zegt Sia. De impact van haar werk wordt inmiddels gezien. In 2021 kreeg ze een Diana Award, die toegekend wordt aan mensen onder de 25 in herinnering aan de Princess of Wales. Het is een van de meest prestigieuze awards die jonge mensen kunnen krijgen voor hun inzet op sociaal en humanitair vlak. Maar haar werk is nog niet klaar. “Het is onze ambitie om een miljoen voeten van schoeisel te voorzien”, zegt ze.
De code kraken
Angelina Tsuboi, 18 jaar
[Fotobijschrift]
Angelina Tsuboi, 18, is een softwareontwikkelaar en piloot
[Tekst]
Op de leeftijd van 7 jaar ontdekte Angelina Tsuboi haar passie voor innovatie. Het begon met een simpel navigatiespelletje dat ze codeerde op haar school in Los Angeles. “Ik was meteen volledig gefascineerd.” Vandaag de dag is ze 18 jaar, zit ze aan het einde van de middelbare school en is ze als ontwerper van websites en apps en bedreven in meer dan 20 programmeertalen. Daarnaast is ze ook nog piloot met grote interesse in luchtvaartcybersecurity. “Ik denk dat een hoop jonge mensen zich beknot voelen, omdat ze niet weten hoe ze kunnen bijdragen aan het veranderen van de wereld”, zegt ze.
In 2021 zat ze op de Chadwick School in Palos Verdes in Californië, waar ze samen met anderen Megaphone ontwikkelde, een van haar eerste apps. Megaphone was bedoeld om frustraties over slechte communicatie over roosters, schoolwerk, events en aankondigingen te tackelen. Ze bleef zich ook daarna bezighouden met het oplossen van problemen. Toen ze aan het begin van de pandemie online een reanimatiecursus volgde, dacht ze dat ze niet de enige kon zijn die moeite had met de stappen. Dus creëerde ze een app genaamd CPR Buddy — een winnaar in de Apple Swift Challenge 2022 — die gebruikers begeleidt bij reanimatie door trillingen te gebruiken om de compressie- en ademhalingscadans te reguleren.
Nadat ze deze award won, mocht Angelina haar werk aan Apple-CEO Tim Cook presenteren. Dat was een hoogtepunt uit haar carrière tot zover, maar ze maakt het ook weer niet te groot: “Het heeft geen zin om mensen op een voetstuk te plaatsen”, zegt ze.
Het jaar daarop bouwde Angelina de app Lilac, bedoeld om alleenstaande ouders die geen Engels spreken te assisteren bij het vinden van huisvesting en een baan, en die dient als vertaalhulp. Haar inspiratie daarvoor haalde ze uit haar eigen ervaringen als kind van een single moeder die vanuit Japan naar de Verenigde Staten emigreerde.
Toen Angelina besloot op zestienjarige leeftijd een pilotentraining te volgen, was ze verbaasd over hoeveel moeite het kostte om financiële support te vinden. Dat spoorde haar aan om weer een app te ontwerpen, Pilot Fast Track, die aspirant-piloten helpt bij het vinden van subsidies.
Ze is volop bezig met de toekomst en heeft zich ingeschreven bij diverse universiteiten met geweldige laboratoria (MIT is een favoriet). Ze verkent daarnaast het domein van de lucht- en ruimtevaartcyberbeveiliging en mechatronica, waarbij ze computerwetenschappen, elektrotechniek en werktuigbouwkunde combineert. Ze heeft afgelopen zomer een NASA-zomerstage afgerond, waar ze aan projecten op het gebied van lucht- en ruimtevaartcyberbeveiliging heeft gewerkt.
Angelina geeft toe dat ze niet veel slaapt (zo’n 6 uur per nacht) en dat ze nog nooit naar een schoolfeest is geweest, maar ze heeft zo haar eigen prioriteiten. Haar advies aan anderen die problemen willen oplossen? Denk positief.
“Er is niet genoeg optimisme in de wereld”, zegt ze. “Ook ik heb situaties meegemaakt waarin ik mijn hoop verloor. Maar hoe je daarmee omgaat, komt uiteindelijk neer op een mindset. Er zijn altijd manieren om elke situatie waarin je verkeert toch wat beter te maken.”
Oscar’s Everest
Oscar Burrow, 6 jaar
Op een leeftijd waarop de meeste kinderen nog steeds bezig zijn te leren hoe ze hun schoenveters moeten strikken, bond Oscar Burrow, een onverschrokken zesjarige uit het Engelse Lancashire, zijn veters vast om het equivalent van de Mount Everest te beklimmen door de 12 hoogste bergen van het Verenigd Koninkrijk te beklimmen.
In mei vorig jaar, op de dag van zijn laatste beklimming naar de top van Ben Nevis, de hoogste piek van het Verenigd Koninkrijk, werd hij vergezeld door zijn familie. Deze gedenkwaardige wandeling viel samen met de 70e verjaardag van de eerste succesvolle beklimming van de Mount Everest, wat historische betekenis toevoegde aan zijn prestatie.
Oscars missie: geld ophalen voor Derian House, een kinderhospice dat tijdelijke en palliatieve zorg biedt aan meer dan 400 kinderen en jongeren en hun families in het noordwesten van Engeland. Oscar heeft al bijna 60.000 pond opgehaald van het doelbedrag van 100.000 pond. “Ik ben nooit bang tijdens de tochten, maar ik heb soms wel wat last van koude vingers”, zei Oscar na zijn meest recente wandeling. Ik wil een heleboel geld ophalen voor Derian House want ik wil de kinderen helpen.”
Klimaatverandering onder de loep
Levi Sies, 13 jaar
Zo rond de leeftijd van 6 of 7 jaar lag Levi Sies – geboren in Amsterdam en inwoner van Bennekom – vaak wakker, herinnert hij zich. Dat kwam omdat hij om zich heen nare berichten over klimaatverandering hoorde. Hij wist destijds nog niet precies hoe ernstig het was en wat er zou kunnen gebeuren. “Als ik hoorde over de zeespiegelstijging, fantaseerde ik dat de straat die nacht onder water zou komen te staan.” Levi is nu een vwo-leerling van 13 jaar. Zijn bezorgdheid over het klimaat is gebleven, maar je kunt zonder overdrijven zeggen dat hij nu wél precies weet welke scenario’s realistisch zijn en wat je zelf kunt doen om het klimaat zoveel mogelijk te ontzien. Want toen hij in groep 7 van zijn voormalige basisschool een project moest kiezen, besloot hij een boek te gaan schrijven over klimaatverandering. “Ik had inmiddels best wat gelezen en kennis opgedaan over het onderwerp. Ik wilde er al schrijvend nog meer over ontdekken en die kennis delen met andere kinderen.” Het schrijfproces duurde zo’n anderhalf jaar. “Ik keek op veel betrouwbare websites om uit te kunnen leggen wat er aan de hand is en interviewde een wetenschapper van de Wageningen University.” Wat het meeste indruk op Levi heeft gemaakt? “Dat klimaatverandering een geopolitieke kwestie is. Als de ijskappen op de Noordpool smelten, kunnen sommige waardevolle grondstoffen makkelijker gedolven worden. Dus er zijn landen die er geen belang bij hebben hun best te doen voor een beter klimaat.”
Einde zomer 2023 benaderde Levi een uitgever, zonder verwachtingen. Prompt kreeg hij het manuscript terug met wat krabbels en vragen in de kantlijn. Het was nog slechts een kwestie van aanvullen en finetunen, waarna Levi zijn boek Kinderen voor het klimaat in december van dat jaar daadwerkelijk in handen hield. Het boek is overal te koop en Levi haalde er het Jeugdjournaal mee. “Ik krijg wel goede reacties. Mijn opa zei dat het boek niet alleen interessant is voor kinderen, maar ook voor grijsaards.” Levi’s doel – kennis delen met andere kinderen – is hiermee geslaagd. “Als je niet precies weet hoe het zit, maak je het onderwerp in je hoofd heel groot. Het is terecht om bezorgd te zijn, maar er is ook heel veel dat je zelf kunt bijdragen aan het tegengaan van klimaatverandering. In het boek geef ik tips: vraag je ouders of het mogelijk is zonnepanelen aan te schaffen, bijvoorbeeld.” De belangrijkste tip, die hij optekende uit de mond van de Wageningse wetenschapper: “Geef de hoop en de moed nooit op. Als we ons allemaal inspannen, dan kunnen we grote klimaatrampen nog afwenden.”
Om over na te denken
Het is leuk om minstens een keer per dag bij elkaar te komen en samen iets goeds te eten. Daar draait het in het leven toch allemaal om – genieten van dingen.
Julia Child